Beste voorzitter, ik heb niet uitgekeken naar de vergadering over de begroting. En ik ben vast niet de enige. Ten eerste omdat we vanavond hele pijnlijke maatregelen moeten nemen. Ten tweede omdat we daarover het debat niet fysiek kunnen voeren. Wie had een jaar geleden kunnen bedenken dat we onze raadsvergadering over de begroting vanachter een computerscherm zouden hebben?
En wie had kunnen bedenken dat we in een korte tijd van een financieel gezonde gemeente zouden veranderen in een gemeente die in zwaar weer verkeert? Het kan verkeren. Het tekort op het sociaal domein is de hoofdoorzaak van het geldgebrek. Het Rijk gooit taken over de schutting en geeft onvoldoende budget mee om het uit te voeren. Nu zitten wij met de gebakken peren. Wij verwachten van het college dat ze zorgt zo snel mogelijk grip te krijgen op dit probleem. Vooralsnog missen wij een stuk daadkracht.
Niet alleen het tekort baart ons zorgen, ook onze constatering dat er maar weinig partijen zijn die wezenlijk bereid zijn het mes te zetten in de uitgaven voor Wmo en jeugdzorg. De VVD durft die stap wel te nemen en dat stellen wij voor in een motie. We weten dat er weinig speelruimte is omdat de gemeente veel taken wettelijk moet uitvoeren, ook als er geen geld is. Maar waar een wil is, is een weg. Die wil ontbreekt helaas bij een meerderheid van partijen.
Tel bij deze toestand op: tegenvallers als een korting van het Rijk voor plattelandsgemeenten en uiteraard de coronacrisis. We zien dat het college moeilijke stappen durfde te nemen door allerlei bezuinigingen voor te stellen, zodat deze gemeente een sluitende begroting krijgt.
Daar zitten hele vervelende tussen. Ik ga ze niet allemaal opnoemen, maar we kunnen zien dat met name de verenigingen, instellingen en evenementen de dupe worden. De VVD wil niet hakken met de botte bijl. Wij willen in ieder geval de subsidie voor de STEM en een gedeelte van de uitgaven voor cultuur behouden. Ook willen we de gedrukte versie van de gemeentepagina behouden. Diverse plannen van andere partijen om de pijn te verzachten zullen wij steunen.
Als je zoveel inwoners en ondernemers treft moet je als gemeente zelf ook de hand op de knip houden. Geld voor investeringen in het gemeentehuis of de organisatie gaan we niet zomaar goedkeuren. We willen dat het college nog eens apart gaat motiveren waarom dat nodig is. Wat de VVD betreft gaat er geen geld naar nieuwe managers of overhead, maar naar ambtenaren die concrete dingen doen: zoals vergunningen afhandelen zodat er gebouwd kan worden. Want woningbouw blijft prioriteit 1. Het aanstaande woonakkoord met de provincie is hoopgevend: de gemeente mag straks meer huizen bouwen. Dat zou tijd worden en daar hamert de VVD al jaren op.
Wij willen ook de nieuwbouw van het dorpshuis in Abbekerk, zwembad in Wervershoof en een sporthal in Wognum laten doorgaan. Kiezen voor renovatie, zoals het college wil, is juist niet goedkoper. Nieuwbouw is een investering voor de lange termijn en ook al jaren een wens van de betrokkenen en het beleid van de gemeente. Omdat het nu een slecht gaat moeten we niet alles overhoop gooien en paniekerig de handrem aantrekken.
Rest mij wat te zeggen over de OZB. U zult begrijpen dat een verhoging van het tarief voor de VVD een hele moeilijke keuze is. Maar wij lopen niet weg voor moeilijke keuzes als die nodig zijn. Als er een begrotingstekort van ruim 5,5 miljoen is, en er al flink bezuinigd wordt, dan moet je ook naar de inkomsten durven te kijken. Deze gemeente moet financieel gezond zijn, ook in de toekomst. We kunnen de belastingen niet langer ontzien.
Per saldo zullen mensen een paar tientjes meer OZB gaan betalen. Wij hadden als VVD kunnen zeggen: dat gaat niet gebeuren, maar wat hadden we dan moeten doen? Dorpshuizen sluiten? Groenonderhoud helemaal maar stoppen? Geen enkele vereniging meer subsidiëren? Nee, dat hebben wij er niet voor over.
Sinds 2009 hebben wij haast jaarlijks een voorstel ingediend om de OZB-stijging te maximeren op inflatie. Het is ons altijd gelukt dat voor elkaar te krijgen. Dit jaar zit het er een keer niet in. Maar ook dát is verantwoordelijkheid nemen, over je eigen schaduw stappen als je bent ingehaald door de werkelijkheid. Ik durf dat te verdedigen, ondanks dat het zeer doet en we hier als VVD een enorme veer laten. Maar zoals ik al zei aan het begin: ik heb niet uitgekeken naar deze vergadering.
Laten we hopen dat 2021 een jaar van herstel wordt en dat onze inwoners en ondernemers weer terug kunnen naar de normale situatie van vóór de coronacrisis.
Mark Raat
Fractievoorzitter VVD Medemblik
